یادگیری ماشین(Machine learning) موضوع داغی است که اخیرا با نام های بزرگی چون گوگل و فیس بوک ساخته شده و با الگوریتم های بسیار پیچیده ای که بعضی اوقات مانند داستان های علمی تخیلی به نظر می رسند پیوند خورده است. حقیقت این است که یادگیری ماشین یک مجموعه بسیار کاربردی و کاربردی از تکنیکهایی است که قطعا کاربرد خاصی در کسب و کار شما نیز دارد.یکی از آخزین دستاوردهای یادگیزی ماشین را در این خبر علمی بخوانید.
یادگیری ماشین چیست؟
تعریف عمومی از یادگیری ماشین آن است که توسط دانشمند کامپیوتر آرتور ساموئل در سال ۱۹۵۹ داده شده است:
یک رشته علمی است که به کامپیوترها قابلیت یادگیری می دهد بدون آنکه مشخصا برای آن کار برنامه ریزی شده باشند.
این یک پاسخ مفهومی ساده است، اما بطور مشخص، فرآیند “یادگیری ماشین” چیست؟ خروجی آن چیست؟ و چگونه می توان آن را به داده های شما اعمال کرد؟ در این مقاله تلاش خواهیم کرد تا به تمام این سوالات به طور ساده پاسخ دهیم، اما اولا، تعریف دقیق تر زیر را ارائه خواهیم کرد:
یادگیری ماشین فرآیند استفاده از داده ها است که به طور خودکار یک مدل می سازد ، که به عنوان ورودی از مجموعه ای از ویژگی های شناخته شده استفاده می کند و به عنوان خروجی چیزی به عنوان پیش بینی ارائه می دهد.
برخی اصطلاحات
مدل
خروجی تکنیک یادگیری ماشین، یک مدل است. مدل ها اشکال مختلف می گیرند و انواع مختلف مدل ها در انواع مختلفی از مشکلات کاربرد دارند، اما به طور کلی یک مدل یک تابع ریاضی است که تعدادی از ورودی ها را می گیرد و پیش بینی برخی از مقادیر را ارانه می دهد که برای اندازه گیری به آسانی قابل دسترس نیستند. حال چند نمونه از مدل ها را معرفی می کنیم:
یک معادله که به عنوان ورودی ویژگی های مختلف یک متقاضی وام (مثلا درآمد، بدهی های برجسته، مبلغ درخواست شده و غیره) را در نظر می گیرد و به عنوان یک خروجی اطمینان می دهد که وام دهنده به صورت پیش فرض وام را خواهد داد.
معادله ای که به عنوان ورودی مقدار رنگ پیکسل های یک عکس را می گیرد و به عنوان خروجی شناسایی شیء موجود در عکس را می دهد.
معادله ای که به عنوان ورودی وضعیت کنونی هیئت مدیره Go را می دهد و به عنوان خروجی نشانگر حرکتی است که بهترین شانس برنده شدن در بازی را به ارمغان می آورد.
بدیهی است که این معادلات به نظر بسیار متفاوت هستند و در مقالات بعدی در مورد برخی از انواع مختلف مدل های یادگیری ماشین صحبت خواهیم کرد. یادگیری ماشین فرآیند استفاده از داده ها برای ساختن مدل به طور خودکار است.
ویژگی ها
ویژگی های ورودی مدل ماشین آموخته شده :
آنها هر قطعه ای از اطلاعات هستند که ممکن است برای پیش بینی مفید باشند. در مثال بالا، پیش بینی پیش فرض وام، درآمد، بدهی های بزرگ، مبلغ درخواست شده، همه ویژگی ها هستند. ممکن است بسیاری از ویژگی های دیگر وجود داشته باشد که می تواند مفید باشد و بعضی از آنها ممکن است ترکیبی از ویژگی های دیگر باشد؛ برای مثال، نسبت درآمد به بدهی، یا امتیاز اعتباری (که البته خروجی یک مدل متفاوت از جمله بسیاری از این ویژگی های مشابه است)
بیش برازش overfitting
برازش مدل شما به نوفه های تصادفی در مجموعه داده های شماست. معمولا نتیجه یک مدل پیچیده؛ پیچیده خواهد شد؛ برای مثال، داشتن پارامترهای ورودی بیش از حد نسبت به تعداد مشاهدات نسبتا کم. چندین تکنیک برای جلوگیری از بیش برازش overfitting وجود دارد؛ یکی از روش های معمول برای این کار cross validation اعتبار سنجی متقابل است که در آن یک دوره جریمه های اضافی برای دادن اولویت به مدل هایی که از پارامترهای کمتری استفاده می کنند، گنجانده شده است.
طبقه بندی مشکلات یادگیری ماشین
سه طبقه بندی اصلی از وظایف یادگیری ماشین وجود دارد:
- یادگیری تحت نظارت: مدل با استفاده از یک مجموعه شناخته شده “داده های آموزشی” ساخته شده است که شامل تمام ویژگی ها و همچنین مقادیر شناخته شده (“برچسب ها”) خروجی است که ما در حال تلاش برای مدل سازی آن هستیم. هدف از تکنیک های یادگیری تحت نظارت، رسیدن به یک مدل است که ویژگی های ورودی را برحسب برچسب ها نشان می دهد.
- یادگیری بدون نظارت: خروجی این الگوریتم یادگیری، برچسب ها نیستند؛ هدف این روش کشف ساختار ناشناخته مانند خوشه ها clutsters و یا الگوهای دیگر است.
- یادگیری تقویتی: الگوریتم پاداش و مجازات را بر اساس موفقیت آن در دستیابی به یک هدف خاص به ارمغان می آورد – به عنوان مثال، یک الگوریتم Go برای تغییرات در یک مدل که باعث افزایش نسبت زمان برنده شدن مدل و مجازات برای تغییراتی که قصد کاهش آن را دارد.این الگوریتم قصد دارد پاداش را به حداکثر و مجازات را به حداقل برساند.
وظایف همچنین می تواند بر اساس خروجی مورد نظر از مدل یادگیری طبقه بندی شود. سه تا از رایج ترین ها عبارتند از:
طبقه بندی: داده ها به دو یا چند کلاس یا “برچسب ها” تقسیم می شوند (مثلا “hotdog” در مقابل “not hotdog “) و هدف عمل یادگیری این است که یک مدل تولید کند که ورودی ها را به یکی یا بیشتر از این برچسبها اختصاص دهد.
رگرسیون: خروجی یک عدد پیوسته (به عنوان مثال قیمت کالای خاص، تولید یک چاه نفت ثابت شده) به جای طبقه بندی گسسته است، و همچنین فراهم سازی مدل و برآورد خروجی هدف.
خوشه بندي: آنالوگ بدون نظارت برای طبقه بندي؛ ورودی ها باید به گروه ها تقسیم شوند، اما قبل از ساخت مدل، گروه ها شناخته نمی شوند.مثال کاربرد: پیش بینی قیمت خانه
آشنایی با الگوریتم های ضروری یادگیری ماشین
داده ها در اعماق زندگی روزانه ما ریشه دوانده اند، از خرید روزانه تا انتخاب مدرسه و پزشک و مسافرت های ما امروزه داده محور شده اند. این امر نیاز به الگوریتم ها و روشهای هوشمند پردازش داده و یادگیری ماشین را صد چندان کرده است .
انواع الگوریتم های یادگیری ماشین
سه نوع اصلی الگوریتم های یادگیری ماشین از قرار زیرند :
- یادگیری نظارت شده (هدایت شده – Supervised Learning) : در این نوع از الگوریتم ها که بار اصلی یادگیری ماشین را بر دوش می کشند (از لحاظ تعداد الگوریتم های این نوع)، با دو نوع از متغیرها سروکار داریم . نوع اول که متغیرهای مستقل نامیده میشوند، یک یا چند متغیر هستند که قرار است بر اساس مقادیر آنها، یک متغیر دیگر را پیش بینی کنیم. مثلا سن مشتری و تحصیلات و میزان درآمد و وضعیت تاهل برای پیش بینی خرید یک کالا توسط یک مشتری ، متغیرهای مستقل هستند. نوع دوم هم متغیرهای وابسته یا هدف یا خروجی هستند و قرار است مقادیر آنها را به کمک این الگوریتم ها پیش بینی کنیم . برای این منظور باید تابعی ایجاد کنیم که ورودیها (متغیرهای مستقل) را گرفته و خروجی موردنظر (متغیر وابسته یا هدف) را تولید کند.
- فرآیند یافتن این تابع که در حقیقت کشف رابطه ای بین متغیرهای مستقل و متغیرهای وابسته است را فرآیند آموزش (Training Process) می گوئیم که روی داده های موجود (داده هایی که هم متغیرهای مستقل و هم متغیرهای وابسته آنها معلوم هستند مثلا خریدهای گذشته مشتریان یک فروشگاه) اعمال میشود و تا رسیدن به دقت لازم ادامه می یابد. نمونه هایی از این الگوریتم ها عبارتند از رگرسیون، درختهای تصمیم ، جنگل های تصادفی، N نزدیک ترین همسایه، و رگرسیون لجستیک.
- یادگیری بدون ناظر (unsupervised learning) : در این نوع از الگوریتم ها ، متغیر هدف نداریم و خروجی الگوریتم، نامشخص است. بهترین مثالی که برای این نوع از الگوریتم ها می توان زد، گروه بندی خودکار (خوشه بندی) یک جمعیت است مثلاً با داشتن اطلاعات شخصی و خریدهای مشتریان، به صورت خودکار آنها را به گروه های همسان و هم ارز تقسیم کنیم . الگوریتم Apriori و K-Means از این دسته هستند.
- یادگیری تقویت شونده (Reinforcement Learning) : نوع سوم از الگوریتم ها که شاید بتوان آنها را در زمره الگوریتم های بدون ناظر هم دسته بندی کرد ، دسته ای هستند که از آنها با نام یادگیری تقویت شونده یاد میشود. در این نوع از الگوریتم ها، یک ماشین (در حقیقت برنامه کنترل کننده آن)، برای گرفتن یک تصمیم خاص ، آموزش داده می شود و ماشین بر اساس موقعیت فعلی (مجموعه متغیرهای موجود) و اکشن های مجاز (مثلا حرکت به جلو ، حرکت به عقب و …) ، یک تصمیم را می گیرد که در دفعات اول، این تصمیم می تواند کاملاً تصادفی باشد و به ازای هر اکشن یا رفتاری که بروز می دهد، سیستم یک فیدبک یا بازخورد یا امتیاز به او میدهد و از روی این فیدبک، ماشین متوجه میشود که تصمیم درست را اتخاذ کرده است یا نه که در دفعات بعد در آن موقعیت ، همان اکشن را تکرار کند یا اکشن و رفتار دیگری را امتحان کند.
- با توجه به وابسته بودن حالت و رفتار فعلی به حالات و رفتارهای قبلی، فرآیند تصمیم گیری مارکوف ، یکی از مثالهای این گروه از الگوریتم ها می تواند باشد . الگوریتم های شبکه های عصبی هم می توانند ازین دسته به حساب آیند. منظور از کلمه تقویت شونده در نام گذاری این الگوریتم ها هم اشاره به مرحله فیدبک و بازخورد است که باعث تقویت و بهبود عملکرد برنامه و الگوریتم می شود
الگوریتم های اصلی و رایج یادگیری ماشین
- رگرسیون خطی
- رگرسیون لجستیک
- درخت تصمیم
- SVM
- Naive Bayes
- KNN
- K-Means
- جنگل تصادفی
- الگوریتم های کاهش ابعاد
- Gradient Boost & Ada Boost
یادگیری ماشین قسمت 1
یادگیری ماشین قسمت 2
یادگیری ماشین قسمت 3