بایگانی برچسب برای: پردازش تصویر
قطعه بندی قسمت دوم OCR
ﻗﻄﻌﻪ ﺑﻨﺪی :
ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺩﻗﺖ ﻳﻚ ﺍﻟﮕﻮﺭﻳﺘﻢ ﻗﻄﻌﻪ ﺑﻨﺪی ﺑﻪ ﺳﺒﻚ ﻧﮕﺎﺭﺵ ﺣﺮﻭﻑ، ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﭘﺮﻳﻨﺖ، ﻛﺎﺭﺍﻛﺘﺮﻫﺎﻱ ﺍﻳﺘﺎﻟﻴﻚ ﻟﻜﻪ ﺷﺪﻩ و ﻧﻴﺰ ﻧﺴﺒﺖ ﺍﻧﺪﺍﺯﺓ ﻓﻮﻧﺖ ﺑﻪ ﺭﺯﻭﻟﻮﺷﻦ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﺍﺳﻜﻨﺮ ﺑﺴﺘﮕﻲ ﺩﺍﺭﺩ.
ﺩﻭ ﻧﻮﻉ ﻗﻄﻌﻪ ﺑﻨﺪی ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ :
ب ) ﻗﻄﻌﻪ ﺑﻨﺪی درونی، ﻛﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺍﺯ ﺁﻥ، ﺟﺪﺍﺳﺎﺯﻱ ﺣﺮﻭﻑ ﻛﻠﻤﺎﺕ ﻣﺨﺼﻮﺻﺎً ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻛﻠﻤﺎﺕ ﺳﺮ ﻫﻢ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺩﺭ ﻣﺘﻮﻥ لاتین ﻭ ﻳﺎ ﺭﺳﻢﺍﻟﺨﻄﻬﺎﻱ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﻧﻈﻴﺮ ﻓﺎﺭﺳﻲ ﻭ ﻋﺮﺑﻲ می باشد.
ﻗﻄﻌﻪ ﺑﻨﺪی ﺑﻴﺮﻭﻧﻲ :
الف ) ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﻗﻄﻌﻪ ﺑﻨﺪی ﻛﻠﻤﺎﺕ
ب ) ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﺑﺎﺯﺷﻨﺎﺳﻲ ﻛﻠﻤﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﺍﻟﮕﻮﻱ ﻭﺍحد
ج ) ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﺗﺮﻛﻴﺒﻲ
ﻗﻄﻌﻪ ﺑﻨﺪی درﻭﻧﻲ :
ﺁﻧﮕﺎﻩ ﻗﻄﻌﺎﺕ ﺟﺪﺍ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺯﺷﻨﺎﺳﻲ ﻣﻲ شوند و ﺍﺯ ﻛﻨﺎﺭ ﻫﻢ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺁﻧﻬﺎ ﻛﻠﻤﻪ خواهد ﺷﺩ؛ ﺭﻭﺷﻬﺎﻱ ﺑﻜﺎﺭﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﺑﻪ ﺩﻭ ﮔﺮﻭﻩ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ :
– ﺗﻘﻄﻴﻊ ﻛﻠﻤﻪ ﺑﻪ ﺣﺮﻭﻑ
– ﺗﻘﻄﻴﻊ ﻛﻠﻤﻪ ﺑﻪ ﺯﻳﺮﺣﺮﻭﻑ
ﺩﺭ ﮔﺮﻭﻩ ﺩﻭ، ﻛﻠﻤﻪ ﺑﻪ ﺯﻳﺮﺣﺮﻭﻑ ﻣﺜﻞ ﭘﺎﺭﻩ ﻣﻨﺤﻨﻲ ﻫﺎ ﻭ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﻫﺎﻱ ﭘﺎﻳﺔ ﺩﻳﮕﺮ ﺟﺪﺍﺳﺎﺯﻱ ﻣﻲ شود و ﺑﺎ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺯﻳﺮﺣﺮﻭﻑ ﻭ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺁﻧﻬﺎ ﻛﻠﻤﻪ ﺑﺎﺯﺷﻨﺎﺳﻲ ﻣﻲ ﮔﺮﺩﺩ. ﺩﺭ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﺑﻜﺎﺭ گرفته شده در ﮔﺮﻭﻩ ﺩﻭﻡ ﻛﻪ ﺍﺻﻄﻼﺣﺎﹲ ﺟﺪﺍﺳﺎﺯﻱ ﻭ ﺑﺎﺯﺷﻨﺎﺳﻲ ﺗﻮﺃﻡ ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ ﻣﻲ شود. نمیﺗﻮﺍﻥ ﺩﺭ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﻣﺮﺯ ﺣﺮﻭﻑ ﺭﺍ ﺑﻄﻮﺭ ﻛﺎﻣﻞ ﻣﺸﺨﺺ ﻛﺮﺩ. ﺑﻠﻜﻪ ﺣﺮﻭﻑ ﺍﺯ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﺑﻪ ﺍﻧﺘﻬﺎﻱ ﻛﻠﻤﻪ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﺎﺯﺷﻨﺎﺳﻲ ﻭ ﺟﺪﺍﺳﺎﺯﻱ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ. ﺩﺭ ﻫﻴﭽﻜﺪﺍﻡ ﺍﺯ ﺩﻭ ﺷﻜﻞ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﺟﺪﺍﺳﺎﺯﻱ، ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻛﻠﻲ ﻛﻠﻤﻪ ﺗﻮﺟﻬﻲ نمی ﺷﻮﺩ ﻭ ﺳﻌﻲ ﺑﺮ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺑﺎﺯﺷﻨﺎﺳﻲ ﺣﺮﻭﻑ ﻳﻚ ﻛﻠﻤﻪ، ﺁﻥ ﻛﻠﻤﻪ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮﺩ.
ﺩﺭ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﺑﺎﺯﺷﻨﺎﺳﻲ ﻛﻠﻤﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﺍﻟﮕﻮﻱ ﻭﺍﺣﺪ، ﺗﻼﺷﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﻘﻄﻴﻊ ﻛﻠﻤﻪ ﺑﻪ ﺣﺮﻭﻑ ﻭ ﺑﺎﺯﺷﻨﺎﺳﻲ ﺣﺮﻭﻑ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺩﺭ ﻛﻠﻤﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﻧﻤﻲ ﮔﻴﺮﺩ ﻭ ﻛﻠﻤﻪ ﺩﺭ ﻗﺎﻟﺐ ﻳﻚ ﺍﻟﮕﻮ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻣﻲ گردد.
ﺭﻭﺷﻬﺎﻱ ﺑﻜﺎﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩ ﺭﺍ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﺩﻭ ﮔﺮﻭﻩ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻛﺮﺩ :
ﮔﺮﻭﻩ ﺍﻭﻝ ﺭﻭﺷﻬﺎﻳﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻛﻠﻤﻪ ﺭﺍ ﺑﺼﻮﺭﺕ ﻳﻚ ﺍﻟﮕﻮﻱ ﺩﻭ ﺳﻄﺤﻲ ( ﺑﺎﻳﻨﺮﻱ ) ﻳﺎ ﺑﺎ ﺳﻄﻮﺡ ﺧﺎﻛﺴﺘﺮﻱ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻭ ﺍﺯ ﺭﻭﺷﻬﺎﻱ ﻣﻌﻤﻮﻝ ﺩﺭ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺗﺼﺎﻭﻳﺮ ﻛﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﺗﻮﺍﺑﻊ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻭ ﻳﺎ ﺭﻭﺷﻬﺎﻳﻲ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﺷﺒﻜﻪ ﻋﺼﺒﻲ ﻭ ﻏﻴﺮﻩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ.
ﮔﺮﻭﻩ ﺩﻭﻡ ﺭﻭﺷﻬﺎﻱ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﭘﺮﺩﺍﺯﺵ ﺳﻴﮕﻨﺎﻟﻬﺎﻱ ﺗﺼﺎﺩﻓﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺷﻬﺎ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﺩﺭ ﺑﺎﺯﺷﻨﺎﺳﻲ ﮔﻔﺘﺎﺭ ﺑﻜﺎﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺳﭙﺲ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﺔ ﺑﺎﺯﺷﻨﺎﺳﻲ ﻛﻠﻤﺎﺕ ﻣﺨﺼﻮﺻﺎً ﻛﻠﻤﺎﺕ ﺩﺳﺘﻨﻮﻳﺲ لاتین ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ اند.
ﭘﻴﺶ ﭘﺮﺩﺍﺯﺵ-اولین بخش از کار OCR
پیش پردازش در تشخص نوری کاراکترها
1- ﻛﺎﻫﺶ ﻧﻮﻳﺰ
2- ﻧﺮﻣﺎﻟﻴﺰﻩ ﻧﻤﻮﺩﻥ ﺩﺍﺩهﻫﺎ
3- ﻓﺸﺮﺩﻩ ﺳﺎﺯﻱ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺍﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﻣﻲ ﺑﺎﻳﺴﺖ ﻣﺤﻔﻮﻅ ﺑﻤﺎﻧﺪ.
4- ﺑﺎﺯﺷﻨﺎﺳﻲ ﺧﻂ ، ﺯﺑﺎﻥ ﻭ ﻓﻮﻧﺖ
1-كاهش نویز
1-1-فیلتر كردن
2-ﻧﺮﻣﺎﻟﻴﺰﻩ ﻧﻤﻮﺩﻥ ﺩﺍﺩهﻫﺎ
ﺭﻭﺷﻬﺎﻱ ﻧﺮﻣﺎﻟﻴﺰﻩ ﻛﺮﺩﻥ ﺩﺍﺩﻩ ﻫﺎ در پیش پردازش ﺑﻪ ﺣﺬﻑ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﻧﮕﺎﺭﺷﻲ ﻛﻤﻚ ﻧﻤﻮﺩﻩ و ﺩﺍﺩﻩهای ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺷﺪﻩﺍﻱ ﺭﺍ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻲﺩﻫﺪ.
ﺭﻭﺷﻬﺎﻱ ﭘﺎﻳﺔ ﻧﺮﻣﺎﻟﻴﺰﻩ ﻛﺮﺩﻥ ﻋﺒﺎﺭﺗﻨﺪ ﺍﺯ :
2-1-ﻧﺮﻣﺎﻟﻴﺰﻩ ﻛﺮﺩﻥ ﻛﺠﻲ ﻣﺘﻦ ﻭ ﺍﺳﺘﺨﺮﺍﺝ ﺧﻄﻮﻁ ﺯﻣﻴﻨﻪ
ﺑﺪﻳﻞ ﻋﺪﻡ ﺩﻗﺖ ﺩﺭ ﻣﺮﺣﻠﺔ ﺍﺳﻜﻦ ﻭ ﻳﺎ ﺑﻲ ﺩﻗﺘﻲ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ ﺩﺭ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﻧﮕﺎﺭﺵ ﻣﺘﻦ ﺩﺳﺘﻨﻮﻳﺲ، ﻣﻤﻜﻦ است ﺧﻄﻮﻁ ﻣﺘﻦ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺍﻧﺪﻛﻲ ﺍﻧﺤﺮﺍﻑ ﻳﺎ ﭼﺮﺧﺶ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ، ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﻛﺎﺭﺍﻳﻲ ﺍﻟﮕﻮﺭﻳﺘﻤﻬﺎﻱ ﺑﻜﺎﺭ ﺭﻓﺘﻪ ﺩﺭ ﻃﺒﻘﺎﺕ ﺑﻌﺪﻱ ﺳﻴﺴﺘﻢ OCR ﺭﺍ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﻫﺪ؛ ﭼﺮﺍ ﻛﻪ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﻣﻔﺮﻭﺿﺎﺕ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺭﻭﺷﻬﺎﻱ ﻗﻄﻌﻪ ﺑﻨﺪﻱ، ﻋﺪﻡ ﻛﺞ ﺑﻮﺩﻥ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻣﺘﻦ ﻭﺭﻭﺩﻱ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻻﺯﻡ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﻘﻴﺼﻪ ﺁﺷﻜﺎﺭ ﻭ ﺗﺼﺤﻴﺢ ﮔﺮﺩﺩ. ﺁﺷﻜﺎﺭﺳﺎﺯﻱ ﺧﻂ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺩﺭ ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﺍﺯ ﺗﻜﻨﻴﻜﻬﺎﻱ ﻗﻄﻌﻪ ﺑﻨﺪﻱ ﻭ ﺑﺎﺯﺷﻨﺎﺳﻲ ﻣﺘﻮﻥ ﻓﺎﺭﺳﻲ، ﻋﺮﺑﻲ ﻭ لاتین ﻧﻘﺶ ﺍﺳﺎﺳﻲ ﺩﺍﺭﺩ. ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ، ﺑﺮﺧﻲ ﺍﺯ ﻛﺎﺭﺍﻛﺘﺮﻫﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ « g » ﻭ « 9 » ﺭﺍ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﺑﻮﺍﺳﻄﺔ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻧﺴﺒﻲ ﺷﺎﻥ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺧﻂ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺁﺷﻜﺎﺭ ﺳﺎﺧﺖ
2-2-ﻧﺮﻣﺎﻟﻴﺰﻩ ﻛﺮﺩﻥ ﺍﺭﻳﺐ ﺷﺪﮔﻲ
ﺩﺭ ﻣﺘﻮﻥ ﭼﺎﭘﻲ فارسی ﻭ ﻻﺗﻴﻦ، ﻛﺎﺭﺍﻛﺘﺮﻫﺎﻱ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﻓﺮﻣﺖ ﺍﻳﺘﺎﻟﻴﻚ ﺍﺯ ﺭﺍﺳﺘﺎﻱ ﻋﻤﻮﺩ ﺍﻧﺤﺮﺍﻑ دارند. ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺩﺭ ﻣﺘﻮﻥ ﺩﺳﺘﻨﻮﻳﺲ ﺑﺮﺧﻲ ﺍﺯ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ ها ﺍﻳﻦ ﭘﺪﻳﺪﻩ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮﺍﻥ « ﺷﺪﮔﻲ ﺍﺭﻳﺐ » ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲشود و میتواند ﺩﻗﺖ ﺑﺮﺧﻲ ﺍﺯ ﺍﻟﮕﻮﺭﻳﺘﻤﻬﺎﻱ ﻗﻄﻌﻪ بندی ﻳﺎ ﺑﺎﺯﺷﻨﺎﺳﻲ ﺭﺍ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﻫﺪ ﻭ ﻟﺬﺍ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎ ﻻﺯﻡ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﺮﺣﻠﺔ پیش پردازش ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺍﺭﻳﺐ ﺑﻮﺩﻥ ﻛﺎﺭﺍﻛﺘﺮﻫﺎ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻭ ﺗﺼﺤﻴﺢ ﮔﺮﺩﺩ. اریب ﺷﺪﮔﻲ ﺑﺼﻮﺭﺕ ﺯﺍﻭﻳﺔ ﺷﻴﺐ ﺑﻴﻦ ﻃﻮﻳﻠﺘﺮﻳﻦ ﺯﻳﺮﺣﺮﻑ ﺩﺭ ﻳﻚ ﻛﻠﻤﻪ ﻭ ﺟﻬﺖ ﻋﻤﻮﺩﻱ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ. ﻧﺮﻣﺎﻟﻴﺰﻩ ﻛﺮﺩﻥ ﺍﺭﻳﺐ، ﺑﻨﻈﻮﺭ ﻧﺮﻣﺎﻟﻴﺰﻩ ﻧﻤﻮﺩﻥ ﻛﻠﻴﺔ ﻛﺎﺭﺍﻛﺘﺮﻫﺎ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻓﺮﻡ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺑﻜﺎﺭ میرود. ﻣﻌﻤﻮﻟﺘﺮﻳﻦ ﺭﻭﺵ ﺩﺭ ﺗﺨﻤﻴﻦ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺍﺭﻳﺐ ﺷﺪﮔﻲ، ﻣﺤﺎﺳﺒﺔ ﺯﺍﻭﻳﺔ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺍﺟﺰﺍﺀ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺑﻪ ﺧﻂ ﻋﻤﻮﺩ ﺍﺳﺖ. در ﺍﺳﺘﺨﺮﺍﺝ ﺧﻄﻮﻁ ﻋﻤﻮﺩﻱ ﺍﺯ ﻛﺎﺭﺍﻛﺘﺮﻫﺎ ﺑﻮﺳﻴﻠﺔ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﻛﺮﺩﻥ ﻣﺆﻟﻔﻪ های ﻛﺪ ﺯﻧﺠﻴﺮﻩای ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻚ ﺟﻔﺖ ﻓﻴﻠﺘﺮ ﻳﻚ ﺑﻌﺪﻱ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻲﭘﺬﻳﺮﺩ. ﻣﺨﺘﺼﺎﺕ ﺷﺮﻭﻉ ﻭ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﻫﺮ ﺧﻂ، ﺯﺍﻭﻳﺔ ﺍﺭﻳﺐ ﺭﺍ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲ دهد.
2-3-ﻧﺮﻣﺎﻟﻴﺰﻩ ﻛﺮﺩﻥ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩ (ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻘﻴﺎﺱ ﺩﺍﺩﻥ)
ﺩﺭ ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎﻱ OCR ﺍﻏﻠﺐ ﺗﺼﺎﻭﻳﺮ ﻛﻠﻤﺎﺕ ﺧﻴﻠﻲ ﻛﻮﭼﻚ ﻳﺎ ﺧﻴﻠﻲ ﺑﺰﺭﮒ ، ﺑﻪ ﻳﻚ ﺍﻧﺪﺍﺯﺓ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﻧﺮﻣﺎﻟﻴﺰﻩ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ. ﺍﻳﻦ ﻋﻤﻞ ﻣﻌﻤﻮﻻﹰ ﺑﺎ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺮﺩﺍﺭﻱ ﻣﺠﺪﺩ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﺩ.
روشهای بازشناسی حروف ممكن است نرمالیزه كردن اندازه را در هر دو جهت افقی و عمودی انجام دهند. هر كاراكتر به تعدادی ناحیه تقسیم میشود و هر یك از این نواحی بصورت جداگانه تغییر مقیاس داده میشوند.
3-ﻓﺸﺮﺩﻩ ﺳﺎﺯﻱ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺍﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﻣﻲ ﺑﺎﻳﺴﺖ ﻣﺤﻔﻮﻅ ﺑﻤﺎﻧﺪ
ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻜﻨﻴﻜﻬﺎﻱ ﻛﻼﺳﻴﻚ ﻓﺸﺮﺩﻩ ﺳﺎﺯﻱ ﺗﺼﺎﻭﻳﺮ ﻛﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺣﻮﺯﺓ ﻣﻜﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﺣﻮﺯﻩ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ، ﺑﺮﺍﻱ ﺑﺎﺯﺷﻨﺎﺳﻲ ﺣﺮﻭﻑ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻧﻤﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ. در ﺑﺎﺯﺷﻨﺎﺳﻲ ﺣﺮﻭﻑ در پیش پردازش، ﻋﻤﻞ ﻓﺸﺮﺩﻩ سازی ﻧﻴﺎﺯﻣﻨﺪ ﺁﻥ ﺩﺳﺘﻪ ﺍﺯ ﺗﻜﻨﻴﻜﻬﺎﻱ ﺣﻮﺯﺓ ﻣﻜﺎﻧﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ اطلاعات ﺷﻜﻠﻲ ﺭﺍ ﺣﻔﻆ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ.
ﺩﻭ ﺗﻜﻨﻴﻚ ﻣﺘﻌﺎﺭﻑ ﻓﺸﺮﺩﻩ ﺳﺎﺯﻱ، ﻳﻜﻲ ﺗﻜﻨﻴﻚ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﺳﻄﺢ ﺁﺳﺘﺎﻧﻪ (ﺑﻤﻨﻈﻮﺭ ﺑﺎﻳﻨﺮﻱ ﻛﺮﺩﻥ ﺗﺼﺎﻭﻳﺮ ﺳﻄﺢ ﺧﺎﻛﺴﺘﺮﻱ ﻣﺘﻮﻥ) و دیگری ﺩﻳﮕﺮﻱ ﻧﺎﺯﻙ سازی میباشد.
3-1-ﺑﺎﻳﻨﺮﻱ ( ﺩﻭﺳﻄﺤﻲ ) ﻛﺮﺩﻥ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻣﺘﻦ
ﺑﻤﻨﻈﻮﺭ ﻛﺎﻫﺶ ﺣﺠﻢ ﺫﺧﻴﺮﻩ ﺳﺎﺯﻱ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻴﺎﺯ ﻭ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺳﺮﻋﺖ ﭘﺮﺩﺍﺯﺵ، ﺍﻏﻠﺐ ﻣﻄﻠﻮﺏ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻳﻚ ﺳﻄﺢ ﺁﺳﺘﺎﻧﻪ، ﺗﺼﺎﻭﻳﺮ ﺳﻄﺢ ﺧﺎﻛﺴﺘﺮﻱ ﻳﺎ ﺭﻧﮕﻲ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺗﺼﺎﻭﻳﺮ ﺑﺎﻳﻨﺮﻱ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻧﻤﻮﺩ. دو ﺭﻭﺵ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﺳﻄﺢ ﺁﺳﺘﺎﻧﻪ ﻋﺒﺎﺭﺗﻨﺪ ﺍﺯ سراسری (Global) و محلی (Local). ﺩﺭ ﺭﻭﺵ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﺳﻄﺢ ﺁﺳﺘﺎﻧﺔ ﺳﺮﺍﺳﺮﻱ، ﻣﻘﺪﺍﺭ ﺳﻄﺢ ﺁﺳﺘﺎﻧﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﻛﻞ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺳﻨﺪ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻣﻲ شود. ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺪﺍﺭ ﺍﻏﻠﺐ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎﻱ ﺗﺨﻤﻴﻨﻲ ﺍﺯ سطح ﭘﺲ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻫﻴﺴﺘﻮﮔﺮﺍﻡ ﺳﻄﺢ ﺭﻭﺷﻨﺎﻳﻲ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻲگردد، ﺳﻨﺠﻴﺪﻩ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ. روش اعمال ﺳﻄﺢ ﺁﺳﺘﺎﻧﺔ ﻣﺤﻠﻲ ( ﺗﻄﺒﻴﻘﻲ ) ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ اطلاعات ﻧﻮﺍﺣﻲ ﻣﺤﻠﻲ، ﺍﺯ ﻣﻘﺎﺩﻳﺮ ﻣﺘﻔﺎﻭﺗﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﻫﺮ ﭘﻴﻜﺴﻞ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ. ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺍﻱ ﺑﻴﻦ ﺗﻜﻨﻴﻜﻬﺎﻱ ﻣﻌﻤﻮﻝ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﺳﻄﺢ ﺁﺳﺘﺎﻧﻪ ﺑﺼﻮﺭﺕ ﺳﺮﺍﺳﺮﻱ ﻭ ﻣﺤﻠﻲ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﻳﻚ ﻣﻌﻴﺎﺭ ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻲ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ. ﺍﻳﻦ ﻣﻌﻴﺎﺭ ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻲ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﻣﻘﺎﻳﺴﺔ ﺩﻗﺖ ﺑﺎﺯﺷﻨﺎﺳﻲ ﺻﺤﻴﺢ ﻳﻚ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﺎﺯﺷﻨﺎﺳﻲ ﺣﺮﻭﻑ ﺑﺎ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﺗﻜﻨﻴﻜﻬﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳﻄﺢ ﺁﺳﺘﺎﻧﻪ ﮔﺬﺍﺭﻱ.
3-2-ﻧﺎﺯﻙ ﺳﺎﺯﻱ
ﺍﻳﻦ ﻋﻤﻞ ﺩﺭﺣﺎﻟﻴﻜﻪ ﻛﺎﻫﺶ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪای ﺩﺭ ﺣﺠﻢ ﺩﺍﺩﻩ ایجاد میﻛﻨﺪ، اطلاعات ﺷﻜﻠﻲ ﻛﺎﺭﺍﻛﺘﺮ ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﺍﺳﺘﺨﺮﺍﺝ می ﻧﻤﺎﻳﺪ. ﺩﻭ ﺭﻭﺵ ﭘﺎﻳﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﻧﺎﺯﻙ ﺳﺎﺯﻱ ﻋﺒﺎﺭﺗﻨﺪ ﺍﺯ :
– ﻧﺎﺯﻙ ﺳﺎﺯﻱ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﭘﻴﻜﺴﻞ
– ﻧﺎﺯﻙ ﺳﺎﺯﻱ ﻏﻴﺮ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﭘﻴﻜﺴﻞ
ﻧﺎﺯﻙ ﺳﺎﺯﻱ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﭘﻴﻜﺴﻞ ﺑﺼﻮﺭﺕ ﻣﺤﻠﻲ ﻭ ﺗﻜﺮﺍﺭﻱ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺭﺍ ﻣﻮﺭﺩ ﭘﺮﺩﺍﺯﺵ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ ﺗﺎ ﻭﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻛﺎﺭﺍﻛﺘﺮ ﺗﻨﻬﺎ ﺍﺳﻜﻠﺖ ﺁﻥ ﺑﻪ ﻋﺮﺽ ﻳﻚ ﭘﻴﻜﺴﻞ ﺑﺎﻗﻲ ﺑﻤﺎﻧﺪ. ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺵ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻧﻮﻳﺰ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺣﺴﺎﺱ ﺑﻮﺩﻩ، ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻛﺎﺭﺍﻛﺘﺮ ﺭﺍ ﻣﺨﺪﻭﺵ ﺳﺎﺯﺩ. ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﺩﻳﮕﺮ، ﺭﻭﺷﻬﺎﻱ ﻧﺎﺯﻙ ﺳﺎﺯﻱ ﻏﻴﺮ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﭘﻴﻜﺴﻞ، ﻃﻲ ﻓﺮﺍﻳﻨﺪ ﻧﺎﺯﻙ سازی ﻣﻘﺪﺍﺭﻱ ﺍﺯ اطلاعات ﺳﺮﺍﺳﺮﻱ ﺩﺭﺑﺎﺭﺓ ﻛﺎﺭﺍﻛﺘﺮ ﺭﺍ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲ ﺩﻫﻨﺪ. ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺷﻬﺎ ﻳﻚ ﺧﻂ ﻣﺮﻛﺰﻱ ﻳﺎ ﻣﻴﺎﻧﺔ ﺑﺨﺼﻮﺹ ﺍﺯ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﭘرتر ﺭﺍ ﺑﺪﻭﻥ ﺁﺯﻣﺎﻳﺶ ﻫﻤﺔ ﭘﻴﻜﺴﻠﻬﺎ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲ نمایند.
4-ﺑﺎﺯﺷﻨﺎﺳﻲ ﺧﻂ ، ﺯﺑﺎﻥ ﻭ ﻓﻮﻧﺖ
ﺑﺎﺯﺷﻨﺎﺳﻲ ﺧﻂ، ﺗﻌﺪﺍﺩ ﻛﻼﺳﻬﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳﻤﺒﻞ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﻣﻮﺭﺩ ملاحظه ﻗﺮﺍﺭ ﮔﻴﺮﻧﺪ ﺭﺍ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ. ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺯﺑﺎﻥ ﻣﺘﻦ در پیش پردازش، ﺑﻤﻨﻈﻮﺭ ﺑﻜﺎﺭﮔﻴﺮﻱ ﻣﺪﻟﻬﺎﻱ ﻣﺘﻨﻲ ﺧﺎﺹ ﺿﺮﻭﺭت دارد. ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪﻱ ﻓﻮﻧﺘﻬﺎ، ﺗﻌﺪﺩ ﺷﻜﻠﻬﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺣﺮﻭﻑ ﺩﺭ ﻫﺮ ﻛﻼﺱ كه میبایست ﺩﺭ ﻓﺮﺍﻳﻨﺪ ﺑﺎﺯﺷﻨﺎﺳﻲ ﻟﺤﺎﻅ ﮔﺮﺩﺩ ﺭﺍ ﻛﺎﻫﺶ میدهد و سبب میشود كه امر شناسایی، تنها به یك كلاس فونت محدود گردد. ﺑﺎﺯﺷﻨﺎﺳﻲ خط و ﺯﺑﺎﻥ ﻭ ﻓﻮﻧﺖ ﺩﺭ ﻛﺎﺭﺑﺮﺩﻫﺎﻳﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻧﻤﺎﻳﻪ سازی و ﺩﺳﺘﻜﺎﺭﻱ ﺍﺳﻨﺎﺩ نیز مطلوب می باشد.
تاریخچه OCRدر ایران
ocr در ایران چگونه آغاز شد؟
ماجرا از ثبتنام داوطلبان آزمون «سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان (تیزهوشان)» در سال 1380 آغاز شد. ثبتنام از روی فرمهایی كه توسط دانشآموزان تكمیل میشد انجام میگرفت. دانشآموزان شركتكننده در آزمون ــ مانند آزمونهای سراسری ــ باید نام، نام خانوادگی، نام پدر، نام شهرستان محل تولد و سكونت، نام مدرسه و دین خود را در داخل كادرهای مربعی شكل و به صورت حروف مقطع (یعنی هر حرف داخل یك كادر) مینوشتند. وقتی كه همة فرمها از طریق پست به سازمان مركزی برگزاركننده آزمون میرسید، عدة زیادی تایپیست متن آنها را دوباره وارد رایانه میكردند. در واقع همان حرفهای داخل كادر را دوباره تایپ میكردند تا اطلاعات شناسنامهای هر دانشآموز به صورت دیجیتالی درآید. این روش هم بسیار زمانبُر بود و هم نیاز به تعداد زیادی تایپیست داشت. احتمال داشت كه تایپیستها هم هنگام تایپ اشتباه كنند و با ثبت نادرست یك نام، مشخصات فردی در رایانه مركزی وارد شود كه اصلاً متولد نشده است! مثلاً فرض كنید تایپیست محترم نام «جواد» را، كه داخل كادرها به صورت «ج.و.ا.د» نوشته شده بود،« فؤاد» تایپ میكرد؛ در آن صورت در كارت شناسایی جواد سابق، فؤاد فعلی ثبت میشد! (جوادِ موجود حذف میشد و فؤاد ناموجود وارد فهرست داوطلبان میشد!) افزون بر این، هزینة كار نیز بسیار زیاد بود.
به علت همین مشكلات، در بهمنماه 1380، نخستین طرح OCR برای بازشناسی حروف فارسی توسط كامپیوتر ارائه شد و در سالهای 1381 و 1382 نیز ثبتنام آزمون تیزهوشان به یاری این نرمافزار انجام شد.
در زبانهای دیگر، به ویژه زبانهایی كه با حروف لاتینی نوشته میشوند، سالهاست كه از OCR استفاده میشود. اما در ایران تازه دو سه سالی است كه به فكر استفاده از OCR در زبان فارسی افتادهایم.
و اما OCR چند نوع است: یا تایپی است یا دستنویس. یعنی یا باید یك متن قبلاً تایپ شده را (مثل كتابها و روزنامههای چندین سال قبل، یا حتی متنی را كه فایل تایپی آن موجود نیست و فقط پرینت آن را داریم) وارد رایانه كنیم، یا متن دستنویس را. متنهای دستنویس هم به دو صورت «گسسته» و «پیوسته» وجود دارند: متن «دستنویس پیوسته» مثل همان چیزهایی است كه ما هر از گاهی كه دلمان تنگ میشود روی كاغذ مینویسیم، یا یك نامه، یا یك قطعه شعر و … اما متن «دستنویس گسسته» همان نوشتههایی است كه حروف آن جدا از هم و به صورت گسسته نوشته شدهاند، مثل نام و نامخانوادگی كه در فرمهای آزمون ثبتنام، به صورت هر حرف داخل یك كادر، نوشته میشوند. طراحی OCR گسستة فارسی تقریباً در مراحل پایانی كار قرار دارد ولی، OCR پیوسته ظاهراً سالهای زیادی كار میبرد. «رضا صدیق» و «پرویز رزازی»، كه در رشتة مخابرات تحصیل كردهاند و مسئولان یك شركت كامپیوتری به نام «اندیشه نرمافزار پایا» هستند، برای اولین بار به طور جدی پروژة OCR فارسی را دنبال كردهاند. رزازی كه دانشجوی مخابرات و مسئول بخش پردازش سیگنال شركت «پایا» و مدیر پروژة OCR در این شركت است، میگوید : « OCR در دنیا موضوعی ناشناخته نیست، و بر روی آن زیاد كار شده است، ولی در ایران با آنكه مدتهاست روی آن كار شده، اما بسیاری از این كارها در حد كارهای دانشگاهی و مقالههای علمی باقیمانده بود و تبدیل به یك محصول كاربردی در ابعاد وسیع (مثل ثبتنام آزمونهای بزرگ) نشده بود. ما بر روی این طرح كار كردیم و هدفمان هم این بود كه محصول را به شكل صنعتی آن تولید كنیم. البته غیر از شركت «پایا»، دو شركت دیگر نیز با حمایت دبیرخانه طرح «تكفا» (توسعه كاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات) مشغول پژوهش و آزمایش بر روی OCR فارسی هستند. یكی از این شركتها «دادهپردازان دوران نوین» نام دارد كه مدیریت آن را دكتر «حسام فیلی» بر عهده دارد. دكتر فیلی متخصص در رشتة هوش مصنوعی، از دانشگاه صنعتی شریف، است و شركت «دوران نوین» را از سال 1381، با هدف كار تخصصی بر روی پروژههای هوش مصنوعی تأسیس كرده است. او دربارة چگونگی پیوستن شركتش به این طرح میگوید: «از تیرماه سال 82 با شروع فعالیت طرح «تكفا» و حمایتهای مالی آنها، این شركت تصمیم گرفت كه در زمینة طراحی OCR فارسی پژوهش و فعالیت كند. این پروژه در شركت «دوران نوین» با همكاری آقای دكتر «ابراهیمی مقدم» كه او هم از دانشجویان دورة دكتری هوش مصنوعی دانشگاه صنعتی شریف است، انجام میگیرد.
ﭘﻴﺪﺍﻳﺶ ﻋﻠﻮﻡ ﻭ ﻓﻨﻮﻥ ﺟﺪﻳﺪ، ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺑﺸﺮﻱ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺷﻜﻠﻬﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﺍﺯ اطلاعات ﺭﻭﺑﺮﻭ ﻧﻤﻮﺩﻩ است ﺳﻄﺢ ﺗﻮﺳﻌﺔ ﻳﻚ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺭﺍ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﺑﺎ ﻣﻘﺪﺍﺭ اطلاعات ﻭ ﺩﺍﻧﺶ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﺪﻩ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻲ ﻛﺮﺩ. ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻓﺰﺍﻳﻨﺪﺓ اطلاعات ﺑﻪ ﺷﻜﻠﻬﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺻﻮﺭﺕ ﻣﻲ گیرد و با درجات متفاوتی ﺍﺯ ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻲ ﻫﻤﺮﺍﻩ می باشد. ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻧﻴﺎﺯ ﺑﻪ ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎﻱ ﭘﺮﺩﺍﺯﺵ اطلاعات ﺑﺼﻮﺭﺕ ﺭﻭﺯﺍﻓﺰﻭﻥ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻣﻲ یابد یكی از ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﻬﻢ ﺩﺭ ﻃﺮﺍﺣﻲ ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎﻱ ﻣﺪﺭﻥ ﺍﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﺑﺎﺯﺷﻨﺎﺳﻲ ﺧﻮﺩﻛﺎﺭ ﺍﻟﮕﻮﻫﺎ می باشد.
ﺑﺮخی ﻭﻳﮋﮔﻴﻬﺎی ﻣﺘﻮﻥ ﭼﺎپی ﻓﺎﺭسی
ﻧﮕﺎﺭﺵ ﻓﺎﺭﺳﻲ ﻭﻳﮋﮔﻴﻬﺎﻱ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﺮﺩﻱ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻛﺎﻣﻼً ﺍﺯ ﻧﮕﺎﺭﺵ لاتین ﻣﺘﻤﺎﻳﺰ ﻣﻲسازد.
ﺑﻤﻨﻈﻮﺭ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﺔ OCR فارسی ﺁﮔﺎﻫﻲ ﺍﺯ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﻧﮕﺎﺭﺷﻲ ﻭ ﻧﺤﻮﺓ ﭼﺎﭖ ﺣﺮﻭﻑ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﺑﺎﻥ ﺍﻣﺮﻱ ﺿﺮﻭﺭﻱ ﺍﺳﺖ. ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﺑﻪ ﻭﻳﮋﮔﻴﻬﺎﻱ ﻛﻠﻲ ﻧﮕﺎﺭﺵ ﻓﺎﺭﺳﻲ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ :
1- ﻣﺘﻮﻥ ﻓﺎﺭﺳﻲ ﺑﺮﺧﻼﻑ متون لاتین ﺍﺯ ﭼﭗ ﺑﻪ ﺭﺍﺳﺖ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻣﻲشود.
2- ﺩﺭ ﻛﻠﻤﺎﺕ ﻓﺎﺭﺳﻲ ﺑﺮﺧﻲ ﺍﺯ ﺣﺮﻭﻑ ﺍﺯ ﻳﻚ ﻳﺎ ﺩﻭ ﻃﺮﻑ ﺑﻪ ﺣﺮﻭﻑ ﻣﺠﺎﻭﺭ ﺧﻮﺩ ﺍﺗﺼﺎﻝ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﺑﺮﺧﻲ ﻧﻴﺰ ﺑﺼﻮﺭﺕ ﻣﺠﺰﺍ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ. ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻫﺮ ﻛﻠﻤﻪ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﺷﺎﻣﻞ ﻳﻚ ﻳﺎ ﭼﻨﺪ ﺑﺨﺶ ﻣﺘﺼﻞ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ « ﺯﻳﺮﻛﻠﻤﻪ » ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ. (الف)
3- ﺣﺮﻭﻑ ﻓﺎﺭﺳﻲ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﭼﻬﺎﺭ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻣﺠﺰﺍ ﻭ ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﭼﻬﺎﺭ ﺷﻜﻞ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﻧﮕﺎﺭﺵ ﺩﺍﺷﺘﻪ باشند. ﺣﺮﻭﻑ ﺍﺑﺘﺪﺍﻳﻲ، ﻣﻴﺎﻧﻲ، ﺍﻧﺘﻬﺎﻳﻲ ﻭ ﻣﺠﺰﺍ. (ب)
4- ﺣﺮﻭﻑ ﻭﺍﻗﻊ ﺩﺭ ﻳﻚ ﻛﻠﻤﻪ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﻫﻤﭙﻮﺷﺎﻧﻲ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ، ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻌﻨﻲ ﻛﻪ ﻧﺘﻮﺍﻥ ﺑﺎ ﺭﺳﻢ ﺧﻄﻮﻁ ﻋﻤﻮﺩﻱ، ﺣﺮﻭﻑ ﺭﺍ ﺑﻄﻮﺭ ﻛﺎﻣﻞ ﺍﺯ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻣﺠﺰﺍ ﻧﻤﻮﺩ. (ج)
5- ﺑﺮﺧﻲ ﺍﺯ ﻓﻮﻧﺘﻬﺎ ﺑﻌﻀﻲ ﺍﺯ ﺣﺮﻭﻑ ﺩﺭ ﺩﻭ ﻣﺤﻞ ﺑﻪ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺍﺗﺼﺎﻝ ﺩﺍﺭﻧﺪ (د)
6- ﺑﺮﺧﻲ ﺍﺯ ﺣﺮﻭﻑ ﺑﻴﻦ ﻳﻚ ﺗﺎ ﺳﻪ ﻋﺪﺩ ﻧﻘﻄﻪ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﺑﺎﻻ ﻳﺎ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﺪﻧﺔ ﺣﺮﻑ ﻭﺍﻗﻊ ﺑﺎﺷﻨﺪ.
7- ﺩﺭ ﺑﻌﻀﻲ ﺍﺯ ﺣﺮﻭﻑ ﺑﺪﻧﺔ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﺗﻔﺎﻭﺕ ﺁﻧﻬﺎ ﺗﻨﻬﺎ ﺩﺭ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﻭ ﻣﺤﻞ ﻗﺮﺍﺭﮔﻴﺮﻱ ﻧﻘﺎﻁ ﺁﻧﻬﺎﺳﺖ (ﻩ)
8- ﺣﺮﻭﻑ ﻓﺎﺭﺳﻲ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺩﺭ ﺑﺎﻻ ﻳﺎ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﺪﻧﺔ ﺧﻮﺩ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﺑﺎﺷﻨﺪ. سه اعراب ﺩﺭ ﺯﺑﺎﻥ ُ ِ َ در زبان فارسی ﺍﻋﺮﺍﺑﻬﺎﻱ ﺍﺻﻠﻲ ﺑﻮﺩﻩ و ﺍﻋﺮﺍﺏ ً ﺩﺭ ﺑﺮﺧﻲ ﻛﻠﻤﺎﺕ ﻋﺮﺑﻲ ﺭﺍﻳﺞ ﺩﺭ ﺯﺑﺎﻥ ﻓﺎﺭﺳﻲ ﺩﻳﺪﻩ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ. ﻛﻠﻤﺎﺕ ﻋﺮﺑﻲ ﺩﺍﺭﺍﻱ اعراب ٍ ٌ ﺩﺭ ﺯﺑﺎﻥ ﻓﺎﺭﺳﻲ ﻋﻤﻮﻣﻴﺖ ندارد.
9- ﺩﺭ ﺑﺎﻻﻱ ﺑﺪﻧﺔ ﻳﻚ ﺣﺮﻑ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﻋﻼﻣﺖ ﺗﺸﺪﻳﺪ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ.
10-ﺑﺮﺧﻲ ﺍﺯ ﺣﺮﻭﻑ ﺷﺎﻣﻞ ﻫﻤﺰﻩ ﻫﺴﺘﻨﺪ.
11-ﺣﺮﻭﻓﻲ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﭼﭗ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺍﺗﺼﺎﻝ ﺑﻪ ﺣﺮﻑ ﻣﺠﺎﻭﺭ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﻧﺪ، ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺑﺼﻮﺭﺕ ﻛﺸﻴﺪﻩ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ.
ﺑﺎﺯﺷﻨﺎﺳﻲ ﺣﺮﻭﻑ ﺧﻮﺩ ﺯﻳﺮﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺍﺯ ﺩﺳﺘﺔ بزرگی از ﺗﻜﻨﻴﻜﻬﺎ ﺑه نامﺁﻧﺎﻟﻴﺰ ﺍﺳﻨﺎﺩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺒﺤﺚ ﺍﺻﻠﻲ ﺍﻳﻦ ﻃﺮﺡ می باشد.
هدف از مبحث آنالیز اسناد، شناسایی اجزای متنی، گرافیكی و عكس در تصاویر اسناد و استخراج اطلاعات مورد نظر از آنها می باشد. آنایز اسناد مشتمل بر كلیه مراحل پردازشی است كه محتویات یك سند اسكن یا دورنگاری شده چند صفحه ای را به یك فرم الكترونیكی مناسب كد می كنند. این كد كردن می توان چندین شكل داشته باشد : یك توصیف قابل ویرایش، یك نمایش فشرده كه تصویر سند از ان قابل بازیابی باشد و یا یك توصیف معناشناختی سطح بالا كه به منظور پاسخگویی به پرس و جوها می توان بكار رود.
منبع
تاریخچه سیستمهای OCR
از جنبه تاریخی سیستم های OCR تا کنون سه مرحله تکاملی را پشت سر گذاشته اند:
ﺍﻟﻒ ) ﻣﺮحله ﺗﻜﻮﻳﻦ : (از سال 1900 تا 1980)
ﺭﺩ ﭘﺎﻱ ﺍﻭﻟﻴﺔ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﺔ ﺑﺎﺯﺷﻨﺎﺳﻲ حروف را ﺩﺭ ﺳﺎﻟﻬﺎﻱ ﺍﻭﻝ ﺩﻫﺔ 1900 می ﺗﻮﺍﻥ ﻳﺎﻓﺖ ﻭ ﺁﻥ ﺯﻣﺎﻧﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ Tyuring ﺩﺍﻧﺸﻤﻨﺪ ﺭوسی بر آن بود ﻛﻪ ﺑﻪ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﻧﺎﺭﺳﺎﻳﻴﻬﺎﻱ ﺑﻴﻨﺎﻳﻲ ﻛﻤﻚ ﻧﻤﺎﻳﺪ و ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺍﺧﺘﺮﺍﻉ های ﺛﺒﺖ ﺷﺪﻩ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ مربوط به سالهای 1929 و 1933 هستند
ﺍﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺎ ﺣﺮﻭﻑ ﭼﺎﭘﻲ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺭﻭﺵ ﺗﻄﺎﺑﻖ ﻗﺎﻟﺒﻲ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻣﻲ كردند. ﻣﺎﺳﻜﻬﺎﻱ ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﺍﺯ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺣﺮﻑ ﻋﺒﻮﺭ می ﻛﺮﺩﻧﺪ و نور از یك سو ﺑﻪ ﺁﻥ ﺗﺎﺑﺎﻧﺪﻩ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﺩﻳﮕﺮ ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻚ ﺁﺷﻜﺎﺭﺳﺎﺯ ﻧﻮﺭﻱ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲ شد. وقتی یك انطباق كامل صورت می گرفت ﻧﻮﺭ ﺑﻪ ﺁﺷﻜﺎﺭﺳﺎﺯ ﻧﻤﻲ ﺭﺳﻴﺪ ﻭ ﺣﺮﻑ ﻭﺭﻭﺩﻱ ﺑﺎﺯﺷﻨﺎﺳﻲ ﻣﻲ شد. این ﺍﺧﺘﺮﺍﻉ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮﮊﻱ ﺍﭘﺘﻮﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﻛﺎﺭﺑﺮﺩﻱ ﻧﺒﻮﺩ و ﺗﺼﻮﺭ ﺩﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ ﺩﺳﺘﮕﺎﻫﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺑﺎﺯﺷﻨﺎﺳﻲ ﺣﺮﻭﻑ ﺗﺎ ﺩﻫﻪ 1940 ﻣﻴﻼﺩﻱ ﻭ ﻇﻬﻮﺭ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎﻱ ﺩﻳﺠﻴﺘﺎﻝ ﺑﺼﻮﺭﺕ ﻳﻚ ﺭﺅﻳﺎ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪ.
ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﺍﻭﻟﻴﻪ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﺔ ﺑﺎﺯﺷﻨﺎﺳﻲ ﺣﺮﻭﻑ، ﺑﺮ ﺭﻭﻱ ﻣﺘﻮﻥ ﭼﺎﭘﻲ ﻭ ﻳﺎ ﻣﺠﻤﻮﻋﺔ ﻛﻮﭼﻜﻲ ﺍﺯ ﺣﺮﻭﻑ ﻭ ﻧﻤﺎﺩﻫﺎﻱ ﺩﺳﺘﻨﻮﻳﺲ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﺣﺘﻲ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺑﻮﺩﻧﺪ، ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﮔﺮﺩﻳﺪﻩ ﺑﻮﺩ. ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎﻱ ﺑﺎﺯﺷﻨﺎﺳﻲ ﺣﺮﻭﻑ ﭼﺎﭘﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﻄﻊ ﺯﻣﺎﻧﻲ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺷﺪﻧﺪ، ﻋﻤﺪﺗﺎً ﺍﺯ ﺭﻭﺵ ﺗﻄﺎﺑﻖ ﻗﺎﻟﺒﻲ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ می نمودند ﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻭﺭﻭﺩﻱ ﺑﺎ ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ای از تصاویر ﺣﺮﻭﻑ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲ گرفت. در ﻣﻮﺭﺩ ﻣﺘﻮﻥ ﺩﺳﺘﻨﻮﻳﺲ ﻧﻴز ﺍﻟﮕﻮﺭﻳﺘﻤﻬﺎﻱ ﭘﺮﺩﺍﺯﺵ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻛﻪ ﻭﻳﮋﮔﻴﻬﺎﻱ ﺳﻄﺢ ﭘﺎﻳﻴﻦ را از تصاویر ﺍﺳﺘﺨﺮﺍﺝ ﻣﻲ كنند، ﺑﻪ ﺗﺼﺎﻭﻳﺮ ﺩﻭﺩﻭﻳﻲ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﻣﻲ ﺷﺪ ﺗﺎ ﺑﺮﺩﺍﺭﻫﺎﻱ ﻭﻳﮋﮔﻲ ﺍﺳﺘﺨﺮﺍﺝ ﮔﺮﺩﻧﺪ. ﺳﭙﺲ ﺍﻳﻦ ﺑﺮﺩﺍﺭﻫﺎﻱ ﻭﻳﮋﮔﻲ ﺑﻪ ﻃﺒﻘﻪ ﻛﻨﻨﺪﻩ ﺁﻣﺎﺭﻱ ﺳﭙﺮﺩﻩ ﻣﻲ ﺷﺪﻧﺪ.
ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺩﻭﺭﻩ، ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺕ ﻣﻮﻓﻖ ﺍﻣﺎ ﻣﻘﻴﺪﻱ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺮ ﺭﻭﻱ ﺣﺮﻭﻑ ﻭ ﺍﻋﺪﺍﺩ لاتین ﺍﻧﺠﺎﻡ ﮔﺮﻓﺖ با ﺍﻳﻦ ﻭﺟﻮﺩ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﭼﻨﺪﻱ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﺔ ﺣﺮﻭﻑ ﮊﺍﭘﻨﻲ، ﭼﻴﻨﻲ، ﻋﺒﺮﻱ، ﻫﻨﺪﻱ، ﺳﻴﺮﻳﻠﻴﻜﻲ، ﻳﻮﻧﺎﻧﻲ ﻭ ﻋﺮﺑﻲ ﺩﺭ ﻫﺮ ﺩﻭ ﺯﻣﻴﻨﺔ ﺣﺮﻭﻑ ﭼﺎﭘﻲ ﻭ ﺩﺳﺘﻨﻮﻳﺲ ﺁﻏﺎﺯ ﮔﺮﺩﻳﺪ ﺑﺎ ﻇﻬﻮﺭ ﺻﻔﺤﺎﺕ ﺭﻗﻮﻣﻲ كننده ( ﺩﻳﺠﻴﺘﺎﻳﺰﺭﻫﺎ ) در دهه 1950 كه ﻗﺎﺩﺭ ﺑﻪ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻣﺨﺘﺼﺎﺕ ﺣﺮﻛﺘﻲ ﻧﻮﻙ ﻳﻚ ﻗﻠﻢ ﻣﺨﺼﻮﺹ ﺑﻮﺩﻧﺪ، ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎﻱ OCR ﺗﺠﺎﺭﻱ ﻧﻴﺰ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﻋﺮﺿﻪ ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ. ﺍﻳﻦ ﻧﻮﺁﻭﺭﻱ ﺳﺒﺐ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻣﺤﻘﻘﺎﻥ ﺑﺘﻮﺍﻧﻨﺪ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﺔ بازشناسایی حروف دست نویس فعالیت خود را آغاز نمایند.
ب ) ﻣﺮحله توسعه: (از سال 1980 تا 1990)
ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺳﺎﻝ 1980 ﺍﺯ ﻓﻘﺪﺍﻥ سخت افزارهای ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻱ ﻗﺪﺭﺗﻤﻨﺪ ﻭ ﺩﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎﻱ ﺍﺧﺬ ﺩﺍﺩﻩها رنج می بردند. در ﺍﻳﻦ ﺩﻫﻪ ﺑﻮﺍﺳﻄﺔ ﺭﺷﺪ ﺍﻧﻔﺠﺎﺭﮔﻮﻧﺔ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮﮊﻱ اطلاعات، ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻫﺎﻱ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺑﺎﺯﺷﻨﺎﺳﻲ ﺣﺮﻭﻑ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﮔﺮﺩﻳﺪ. ﺭﻭﺷﻬﺎﻱ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﻱ ﺑﻪ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺭﻭﺷﻬﺎﻱ ﺁﻣﺎﺭﻱ ﺩﺭ ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﺍﺯ ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎ ﻇﺎﻫﺮ ﮔﺮﺩﻳﺪﻧﺪ. ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺕ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﺔ OCR ﺍﺳﺎﺳﺎً ﺗﻮﺟﻪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺭﻭﺷﻬﺎﻱ ﺑﺎﺯﺷﻨﺎﺳﻲ ﺍﺷﻜﺎﻝ ﺑﺪﻭﻥ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ اطلاعات ﻣﻌﻨﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻲ ﻣﻌﻄﻮﻑ ﻧﻤﻮﺩ. این مسئله سبب ﮔﺮﺩﻳﺪ ﻛﻪ ﻧﺮﺥ ﺑﺎﺯﺷﻨﺎﺳﻲ نتواند ﺍﺯ ﻳﻚ ﺣﺪ ﺧﺎﺹ ﻓﺮﺍﺗﺮ بروﺩ. ﻛﻪ ﺩﺭ ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﺍﺯ ﻛﺎﺭﺑﺮﺩﻫﺎﻱ OCR ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮﻝ ﻧﺒﻮﺩ.
ج ) ﻣﺮحله بهبود: (از سال 1990 به بعد)
ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﻄﻊ ﺯﻣﺎﻧﻲ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﻜﻮﻳﻦ ﺍﺑﺰﺍﺭﻫﺎ ﻭ ﺗﻜﻨﻴﻜﻬﺎﻱ ﭘﺮﺩﺍﺯﺷﻲ ﺟﺪﻳﺪ، ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻭﺍﻗﻌﻲ ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎﻱ OCR ﻣﺤﻘﻖ ﮔﺮﺩﻳﺪ. ﺩﺭ ﺍﻭﺍﻳﻞ ﺩﻫﺔ 1990 ﺭﻭﺷﻬﺎﻱ ﭘﺮﺩﺍﺯﺵ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻭ ﺑﺎﺯﺷﻨﺎﺳﻲ ﺍﻟﮕﻮ ﺑﺎ ﺗﻜﻨﻴﻜﻬﺎﻱ ﻛﺎﺭﺁﻣﺪ ﻫﻮﺵ ﻣﺼﻨﻮﻋﻲ (AI) ﺍﺩﻏﺎﻡ ﮔﺸﺘﻨﺪ. ﻣﺤﻘﻘﺎﻥ ﺍﻟﮕﻮﺭﻳﺘﻤﻬﺎﻱ ﺑﺎﺯﺷﻨﺎﺳﻲ ﺣﺮﻭﻑ ﭘﻴﭽﻴﺪﻩ ﺭﺍ ﺍﺑﺪﺍع ﻧﻤﻮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﻗﺎﺩﺭ بودند ﺩﺍﺩﻩ ﻫﺎﻱ ﻭﺭﻭﺩﻱ ﺑﺎ ﺗﻔﻜﻴﻚ پذیری ﺑﺎﻻ ﺭﺍ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺩﺭ ﻣﺮﺣﻠﺔ ﭘﻴﺎﺩﻩ سازی، ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺕ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺭﻭﻱ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﻫﻨﺪ. كه عبارتند از شبكه های عصبی ، منطق فازی و پردازش زبانهای طبیعی و غیره.
تلفن های تماس:
تلفن: ۹۱۰۰۱۸۸۱(۰۳۱)
بازرگانی و فروش:۰۹۱۳۶۵۳۱۸۸۱
پشتیبانی: ۰۹۱۱۷۶۱۰۲۷۵
ساعات کاری
از شنبه تا چهارشنبه : ۰۹:۰۰ تا ۱۷:۰۰
پنچ شنبه ها : از ۰۹:۰۰ تا ۱۳:۳۰